XX. mendeko Euskararen Corpus estatistikoa
Testuingurua
XIX. mendea. Mogel - Bilintx - Elizanburu - Arrese Beitia - Txomin AgirreAurreko ikastunitateetan bezala, idazle hauen testu zenbait irakurtzeari ekingo diogu, sarrera labur bat egin eta gero.
Ohiko ariketa batzuk ere egingo ditugu, testua ulertzea aberatsagoa izan dadin, eta, bukatzeko, Erromantizismoaren ezaugarri nagusiak azpimarratzen saiatuko gara.
1. KokaguneaEsan bezala, herrian sustraitutako kultura literaturaren iturri bihurtzeak bi norabidetan izan zuen eragin zuzena:
- Prosan,
Liburu honek, orduko ideologiari jarraituz, euskal baserritarraren bizimodua goraipatzen du; hiritarrak, aldiz, beren euskara bezala, motelduta gelditu direla ematen du aditzera. Gizartean, alegia,
- Poesiak, bere aldetik, benetako loraldia ezagutu zuen mendearen bigarren zatian. D'Abbadiek antolaturiko
Esan behar da, hala ere, ez dugula aurkitzen oparotasun honetan goi-mailako poemarik; hori bai, ondo jorratu zitzaien bidea gero etorriko zirenei: poesia lantzen zuen jende-kopurua ugaritu egin zen Lore Jokoei esker, eta, bestalde, beste hainbat genero berriri zabaldu zitzaizkion euskararen ateak (kazetaritza, antzerkigintza, eleberria).
Eleberrigileen artean, ezin da
Bere
Poesiari dagokionez, bestalde, poeta batzuk politikari lotuagoak daude (Hiribarren, Iparragirre, Arrese Beitia); beste batzuk, aldiz, naturan edo/eta sentimenduetan gehiago zentratzen dira (Bilintx, Elizanburu).